اتوکلاو

انواع اتوکلاو:

اتوکلاو ها بر اساس نوع منبع حرارتی به 2 دسته اتکلاو های رومیزی گازی و اتوکلاو b تقسیم میشوند و با توجه به نوع و دسته ابزارات قابل استریل به سه کلاس N,S,B طبقه بندی می شوند. در مورد اتوکلاو های بیمارستانی با توجه به وجود یا عدم وجود پمپ خلا در دستگاه به دو نوع پری و وکیوم دسته بندی میشوند.

اتوکلاو کلاس B :

اتوکلاو b نوعی از اتوکلاوهاست که میتواند تمامی انواع ابزار ها و وسایل پوشش دار و بدون پوشش دار ،مواد و ابزار نساجی ،ابزار سوراخ دار مدل A و B را استریل کند این دسته از اتوکلاو ها از پمپ وکیوم قدرتمندی برخوردار است که به همین دلیل میتواند تا حدود 0.9 بار خلاء ایجاد کند.دما و فشار تنظیم شده در این کلاس از اتوکلاو ها بر اساس استاندارد های بین المللی است و بر اساس این استاندارد ، ابزارآلات در دمای 121 درجه سانتیگراد با فشارbar 1.2 حداقل به مدت 15 دقیقه ،و در دمای 134 درجه با فشارbar 1.2 حداقل به مدت 3 دقیقه تحت تاثیر فرایند استریلیزاسیون قرار میگیرد. از نیاز های ضروری و مهم دنیای آزمایشگاهی و ضروری استریل کردن تجهیزات ، محلول ها ،محیط های کشت است .اتوکلاو کلاس B

کاربرد اتوکلاو کلاس B :

لوازم و تجهیزاتی که مربوط به مبحث استریلیزاسیون است اتوکلاو هاست که در کلاس های مختلف دسته بندی میشود. کلاس هایی که با دندان پزشکی و محیط آن مرتبط است ،اتوکلاو تایپ Bاست که با توجه به نیاز و خواسته ها و امکانات مراکز در اختیار آنها قرار می گیرد. از تفاوت هایی که اتوکلاو b و Dدارند روش استریل کردن ، ابزارات و امکانات به کار رفته شده در فرایند تولید محصول میباشد. تجهیزاتی که مورد نیاز برای یک دندانپزشک است دارای ویژگی های مختلفی از لحاظ سایز، شکل و فرم ظاهری و ... میباشد که این ابزار و تجهیزات برای استریل شدن باید در یک شرایط خاص قرار گیرد،دلیل استفاده از اتوکلاو کلاس B برای استریل این تجهیزات وجود داشتن پمپ وکیوم در سیستم اتوکلاو دندانپزشکی است .این نوع از اتوکلاو به علت داشتن پمپ وکیوم و وجود داشتن خلا در محفظه درونی دستگاه باعث میشود که بخار به تمامی قسمت های داخل چمبر صورت میگیرد به صورتی که بخار به داخل کوچک ترین سوراخ ها و ناحیه هایی دو سطح متصل به هم دارند نفوذ می کند و باعث میشود میکرو ارگانیسم از بین برود.

 عمل آوری بتن با بخار یکی از کاربردهای جالب اتوکلاو بیمارستانی می باشد. با انجام عمل آوری بتن مقاومت آن تا حد زیادی افزایش می یابد. عمل آوردن بتن در بخار باعث کاهش حباب های هوا در داخل بتن خواهد شد.

در این روش دما و بخار آب و فشار همراه با هم به عضو بتنی که درون دستگاه اتوکلاو بیمارستانی قرار گرفته است تزریق می شود. به دلیل اینکه فشار بخار در این حالت نسبت به فشار جو بیشتر است موجب می شود که گرما با سرعت بیشتری در عمق بتن نفوذ کند و عملیات سفت سازی بتن شود.

کامپوزیت :

از امتزاج فیزیکی دو يا چند ماده با يكديگر در مقیاس ماکروسکوپیک به منظور ایجاد موادی جدید با خواص مکانیکی و فیزیکی برتر ماده ای به نام کامپوزیت تشکیل می شود .

این ماده در صنایع دریایی ، صنعت هوافضا ، صنعت ساختمان ، صنعت حمل و نقل ریلی ، پل سازی و … کاربرد زیادی دارد . سرانه مصرف کامپوزیت در کشور ما به نسبت کشورهای پیشرفته بسیار پایین است .

اتوکلاو بیمارستانی از تجهیزات کلیدی برای شکل دادن و تولید محصولات کامپوزیتی است.

اگر در آزمایشگاه، مطب دندان‌پزشکی، بیمارستان و اینگونه مکان‌ها مشغول به کار هستید، حتما واژه‌ی اتوکلاو بیمارستانی را شنیده‌اید و ممکن است تجربه‌ی کار با دستگاه اتوکلاو بیمارستانی را نیز داشته باشید.

اتوکلاو تجهیزی است که نه تنها در حوزه پزشکی و آزمایشگاهی، بلکه در صنعت نیز برای سترون‌سازی و آلودگی زدایی مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای استریل کردن مواد و تجهیزات کاربرد دارد.

همچنین گاهی نیاز است زباله‌های عفونی نیز قبل از دفع، ضدعفونی شوند. اتوکلاو کردن زباله‌های عفونی باعث می‌شود تا حین حمل و نقل و دفع، مسئولین جمع آوری زباله در معرض خطر آلودگی کمتری قرار گیرند.

اگر کاربر، تکنسین یا اپراتوری که با دستگاه اتوکلاو بیمارستانی کار می‌کند، مراحل مختلف فرآیند اتوکلاو کردن را درک کند، کارایی و عملکرد بهتری خواهد داشت. به همین دلیل در این مطلب قصد داریم تا شما را با دستگاه اتوکلاو و نحوه‌ی اتوکلاو کردن آشنا کنیم.

اما پیش از هرچیز باید گفت که استریل کردن مطلق مواد یا تجهیزات امکان‌پذیر نیست و کارایی هر فرآیند استریلیزاسیون به ماهیت محصول، میزان و نوع آلودگی بستگی خواهد داشت.

 برخی بر این باور هستند که اتوکلاو b تنها مربوط به حوزه دندان پزشکی نمی باشد زیرا اتاق های جراحی ،ارتوپد ها،متخصصین زنان و زایمان و شمار بسیاری از جامعه پزشکی به این کلاس از اتوکلاو ها احتیاج دارند پس می توان نتیجه گرفت اتوکلاو کلاس B جامع و کامل ترین نوع از لحاظ ساختاری در بین انواع کلاس اتوکلاو است. اتوکلاو آزمایشگاهی در مدل ها و شکل های داخل استوانه ای و داخل 4 گوش تولید میشوند که این فرصت را فراهم میکند که از بیشترین فضای داخل اتوکلاو استفاده کرد .اتوکلاو b نسل جدیدی از خانواده استریل کننده ها میباشد که با به کارگیری از تکنولوژی محیط خلا و فشار بخار،عملکرد بالایی را فراهم می کند.

برخی بر این باور هستند که اتوکلاو های نوع B تنها مربوط به حوزه دندان پزشکی نمی باشد زیرا اتاق های جراحی ،ارتوپد ها،متخصصین زنان و زایمان و شمار بسیاری از جامعه پزشکی به این کلاس از اتوکلاو b احتیاج دارند پس می توان نتیجه گرفت اتوکلاو کلاس B جامع و کامل ترین نوع از لحاظ ساختاری در بین انواع کلاس اتوکلاو است. اتوکلاو آزمایشگاهی در مدل ها و شکل های داخل استوانه ای و داخل 4 گوش تولید میشوند که این فرصت را فراهم میکند که از بیشترین فضای داخل اتوکلاو استفاده کرد .اتوکلاو دندان پزشکی نوع b نسل جدیدی از خانواده استریل کننده ها میباشد که با به کارگیری از تکنولوژی محیط خلا و فشار بخار،عملکرد بالایی را فراهم می کند.

 از میان روش های فوق، استریل کردن با گرمای مرطوب بهترین کارکرد را دارد که به وسیله اتوکلاو انجام می شود. مراحل کاری انواع مختلف اتوکلاوایرانی کمی باهم متفاوت است و مراحل کاری اتوکلاو تایپ B بیشتر می باشد.

اتوکلاو برای استریل کردن تجهیزات جراحی، وسایل آزمایشگاهی، اقلام دارویی و سایر مواد استفاده می شود. این می تواند جامدات، مایعات، توخالی ها و ابزارهای اشکال و اندازه های مختلف را از بین ببرد. اتوکلاو ها در اندازه، شکل و عملکرد متفاوت هستند. یک اتوکلاو بسیار اساسی شبیه یک پخت فشار است؛ هر دو از قدرت بخار برای کشتن باکتری ها، اسپور ها و میکروب های مقاوم به آب جوش و مواد شوینده قوی استفاده می کنند

یک محفظه اتوکلاوایرانی با حرارت دادن آنها در بالای نقطه جوش، وسایل پزشکی یا آزمایشگاهی را از بین می برد. اکثر کلینیک ها دارای اتوکلاو های جدولی هستند که در اندازه های مختلف به اجاق های مایکروویو نیز مشابه هستند. بیمارستان ها از اتوکلاو های بزرگ استفاده می کنند، همچنین اتوکلاو های افقی نامیده می شود. آنها معمولا در CSSD اداره مرکزی استریل قرار می گیرند) و می توانند ابزارهای متعدد جراحی را در یک چرخه ی استریلیزا تکمیل کنند و تقاضای مداوم برای تجهیزات استریل را در اتاق های عملیاتی و بخش های اضطراری

رایج ترین هدف اتوکلاو استریل تجهیزات مورد استفاده در انسان و حیوانات است. پزشکان و دندانپزشکان و دامپزشکان رایج ترین کاربران است زیرا آنها ابزار استریل هنگام انجام روش های پزشکی و جراحی برای محافظت از بیماران خود را استفاده کنید باید. در غیر این صورت، آلودگي ابزار ممکن است باعث عفونت. زیرا اتوکلاو ایرانی با استفاده از ابزار است که پوست بدن پر سر و صدا ارائه دهندگان نیز این روش عقیم سازی استفاده کنید. کاملا حذف باکتری ها و آلاینده های دیگر از ابزار و دستگاه اتوکلاو را کار می کند.

 اتوكلاو بیمارستانی دستگاهي است كه براي سترون سازي به كار مي رود.

سترونسازي به معناي نابودي يا حذف همة اشكال حيات)ميكروبي شامل اسپورها(در مواد غيرمتحرک از طريق روشهاي فيزيكي، شيميايي يا با استفاده از بخار است.کلمة sterilizer برگرفته از واژة لاتين sterilis به معناي فاقد ميوه و بار است. تأكيد اين فصل صرفاً روي اتوكلاوهايي است که به طور گسترده در مراكز عمومي بهداشت، آزمايشگاههاي باليني و تحقيقاتي استفاده مي شوند. اين دستگاه همچنين به نام استريل كننده شناخته
شده است. استريليزاسيون بايد به عنوان گروهي از فرآيندهاي مرتبط بسيار مهم براي انجام خدمات بهداشتي)استريليزاسيون مواد، محيط كشت و دستگاه ها( مطابق با شرايط سخت گندزدايي درنظر گرفته شود. فرآيندهاي دستيابي به شرايط استريل در مواد غيرمتحرک اتوکلاو بیمارستانی به ترتيب زير است :

تمیز کردن – آلودگی زدایی – بررسی و نظارت – استریلازیون – تحویل مواد و لوازم – ذخیره سازی -آماده سازی

موارد استفاده از اتوکلاو
اتوكلاو براي حذف مطمئن 1 ميكرو ارگانيسم هايي كه روي اشياي مورد استفاده در فعاليتهاي تشخيصي، درماني يا مراقبتي در مؤسسات بهداشتي)بيمارستانها، آزمايشگاهها( وجود دارند طراحي شده است. از اتوكلا و به طور گسترده در صنايع موادغذايي و دارويي استفاده مي شود
و در آزمايشگاه، مواد و تجهیزات آزمایشگاهی با اهداف زير استريل مي گردند:
1. براي تهية مواد مورد استفاده جهت كشت باكتري شناسي لوله هاي آزمايش، پي پت، ظروف محيط كشت و غيره و به منظور اجتناب از آلودگي آنها.
2. براي تهية وسايل مورد استفاده در نمونه گيري)همه بايد در شرايط استريل باشند:سوزن ها، لوله ها، ظروف .
3. براي سترون نمودن لوازم آلوده.
اتوكلاوها در اندازه هاي مختلف در دسترس هستند. كوچكترين آنها، نوع روميزي و بزرگترين آنها دستگاههاي پيچيده اي هستند كه براي بهره برداري نيازمند مراحل پيش از نصب مي باشند. حجم اتاقك اتوکلاو بیمارستانی سترونسازي به عنوان مرجع درنظر گرفته شده و اندازه گيري اتوكلاو با واحد دسي مترمكعب و يا ليتر سنجيده ميشود. براساس نحوه كنترل عملكرد اتوكلاوها ، مدلهاي دستي، نيمه خودكار و يا تمام خودكار وجوددارند.

 در واقع، اتوکلاوایرانی نمی‌توانند درقسمت های استریل کردن به تنهایی وسایل بیمارستانی را استریل کنند.چون این استریلایزرها با دمای بالا و دارای رطوبت بالا عمل استریل کردن را انجام می دهند. به همین دلیل با وجود شرایط بالای حرارتی و رطوبت زیاد ممکن خیلی از لوازماتی چون آندوسکوپ‌ها، الکترونیکی، لاپاروسکوپ‌ها و حتی لوازم هایی چون از جنس سیلیکونی، پلاستیکی و… را خراب کند.

نحوه عملکرد دستگاه اتوکلاو ایرانی 

در تمامی سیستم‌های اتوکلاو پلاسما از روش های گوناگونی استفاده می‌شود که هر کدام از این روش ها به‌تنهایی خود می توانند عمل گندزدایی را انجام دهند، اما با تمام این روش ها یک روش اصلی که از بخار پراکسید هیدروژن جهت گندزدایی ابزار ها استفاده می کند از همه بیشتر مورد توجه تمامی تولید کنندگان اتوکلاو ایرانی است که از آن بهره می برند که به عنوان یک مایع استریل کننده عمل می کند.

 اتوکلاو کلاس b یک سیستم استریل کننده است که رابطه مستقیمی با علوم آزمایشگاهی دارد و با بخار آب تجهیزات پزشکی، آزمایشگاهی، اقلام دارویی و غذایی را با فشار و دمای بالا ضدعفونی و استریل می کند، این دستگاه زمانی که در واکنش شیمیایی به فشار و دمای بالا نیاز است به بهره برداری می رسد.

اتوکلاو کلاس b  آزمایشگاهی در ظرفیت ها و مدل های متنوعی قابل تولید است و از رایج ترین نوع اتوکلاو می توان به اتوکلاوهای استوانه ای اشاره کرد که مجهز به درب می باشند، اتوکلاوهای آزمایشگاهی از ظرفیت خانگی تا ظرفیت صنعتی قابل تولید می باشند.

بخار تولیدی در اتوکلاو آزمایشگاهی مذکور از مقدار اندکی مایع و میزان فراوانی گاز تشکیل شده است، اتوکلاو کلاس b در یک دوره ابزارآلات و تجهیزات را مورد استریلیزاسیون قرار می دهد، اتوکلاو آزمایشگاهی با تحت فشار قرار دادن اجسام در مدت زمان تعیین شده ای اقدام به استریل سازی و ضدعفونی کردن آن می پردازد که این مدت زمان کمتر از نیم ساعت می باشد.

 اتوکلاو کلاس b چیست ؟ 

اتوكلاو دستگاهي است كه براي سترون سازي به كار مي رود.

سترونسازي به معناي نابودي يا حذف همة اشكال حيات)ميكروبي شامل اسپورها(در مواد غيرمتحرک از طريق روشهاي فيزيكي، شيميايي يا با استفاده از بخار است.کلمة sterilizer برگرفته از واژة لاتين sterilis به معناي فاقد ميوه و بار است. تأكيد اين فصل صرفاً روي اتوكلاوهايي است که به طور گسترده در مراكز عمومي بهداشت، آزمايشگاههاي باليني و تحقيقاتي استفاده مي شوند. اين اتوکلاو کلاس b همچنين به نام استريل كننده شناخته

شده است. استريليزاسيون بايد به عنوان گروهي از فرآيندهاي مرتبط بسيار مهم براي انجام خدمات بهداشتي)استريليزاسيون مواد، محيط كشت و دستگاه ها( مطابق با شرايط سخت گندزدايي درنظر گرفته شود. فرآيندهاي دستيابي به شرايط استريل در مواد غيرمتحرک به ترتيب زير است :

تمیز کردن – آلودگی زدایی – بررسی و نظارت – استریلازیون – تحویل مواد و لوازم – ذخیره سازی -آماده سازی

موارد استفاده از اتوکلاو کلاس b

اتوكلاو براي حذف مطمئن 1 ميكرو ارگانيسم هايي كه روي اشياي مورد استفاده در فعاليتهاي تشخيصي، درماني يا مراقبتي در مؤسسات بهداشتي)بيمارستانها، آزمايشگاهها( وجود دارند طراحي شده است. از اتوكلا و به طور گسترده در صنايع موادغذايي و دارويي استفاده مي شود

و در آزمايشگاه، مواد و تجهیزات آزمایشگاهی با اهداف زير استريل مي گردند:

1. براي تهية مواد مورد استفاده جهت كشت باكتري شناسي لوله هاي آزمايش، پي پت، ظروف محيط كشت و غيره و به منظور اجتناب از آلودگي آنها.

2. براي تهية وسايل مورد استفاده در نمونه گيري)همه بايد در شرايط استريل باشند:سوزن ها، لوله ها، ظروف .

3. براي سترون نمودن لوازم آلوده.

اتوكلاوها در اندازه هاي مختلف در دسترس هستند. كوچكترين آنها، نوع روميزي و بزرگترين آنها دستگاههاي پيچيده اي هستند كه براي بهره برداري نيازمند مراحل پيش از نصب مي باشند. حجم اتاقك سترونسازي به عنوان مرجع درنظر گرفته شده و اندازه گيري اتوكلاو با واحد دسي مترمكعب و يا ليتر سنجيده ميشود. براساس نحوه كنترل عملكرد اتوكلاوها ، مدلهاي دستي، نيمه خودكار و يا تمام خودكار وجوددارند.

 از لوازم ضروری برای مراکز درمانی میتوان به انواع مختلفی اشاره کرد که وجود آنها در این مراکز یک مزیت به حساب می آید و در بعضی مواقع نبود آنها مشکل بزرگی را بوجود می آورد.یکی از این لوازم که باید در مراکز درمانی وجود داشته باشد دستگاه اتوکلاو بیمارستانی می باشد.

باتوجه به اینکه استفاده مداوم از ابزار های پزشکی باعث آلوده شدن آنها با وسایل میکروبی می شوند پس استفاده برای استریل کردن  اتوکلاو بیمارستانی آنها ضروری میباشد

اتوکلاو یکی از مهمترین ابزار های مورد نیاز برای مراکز درمانی می باشد. اتوکلاو بیمارستانی برای استریل کردن ابزار پزشکی و آزمایشگاهی همراه با بخارآب و فشار زیاد می باشد.

اتوکلاو از دو کلمه auto  و cave  تشکیل شده است. که به معنای خودکار و قفل شونده هستند و درکل به معنای قفل شونده خودکار برای استریل کردن مواد می باشد.اتوکلاو ها انواع مختلفی دارند که یکی از آنها اتوکلاو بیمارستانی می باشد

 اتوکلاو بیمارستانی را معمولا براساس فشار تنظیم میکنند.در ابتدا هوای داخل محفظه تخلیه میگردد و سپس بخار داخل محفظه می شود هرچقدر مدت زمان تخلیه هوای داخل محفظه بیشتر باشد جایگزین شدن بخار موثرتر خواهد بود و باعث بهتر استریل شدن مواد و هرچیزی دیگری که داخل دستگاه اتوکلاو بیمارستانی است می شود.

موارد کاربرد اتوکلاو بیمارستانی:

از اتوکلاو بیمارستانی برای مواد عفونی و غیرعفونی آلوده شده با عوامل بیولوژیک شامل بقایای نمونه های محیط کشت شده تلقیح شده پاتوژن های رشد کرده سلول های انسانی حیوانی و گیاهی و مواد آلوده شده به مدفوع انسان یا حیوان میبایست اتوکلاو شوند.

البته بعضی از موارد نیز نباید اتوکلاو بیمارستانی شوند مانند داروهای سرطانزا رادیو ایزوتوپ ها مواد شیمیایی قابل تبخیر یا هرماده خطرناک دیگری را که ممکن است در اثر حرارت تبخیر شوند و انتشار یابند.

 دستگاه اتوکلاو بیمارستانی دارای کاربری آسان می باشد و به آسانی میتوان با آن کارکرد (user friendly)

دستگاه های اتوکلاو بیمارستانی دارای طول عمر بالا و هزینه نگهداری کم می باشد.

دستگاه های اتوکلاو دارای پمپ خلاء جهت جابجایی هوا با سرعت بالا می باشد.

این دستگاه ها همچنین دارای استانداردهای و تاییدیه های لازم می باشد.

دارا بودن برنامه استریل و همچنین تنوع زمانی و دمایی

یکی از بهترین ویژگی های دستگاه های اتوکلاو بیمارستانی امکان نصب پرینتر برای یادداشت مستندات می باشد.

دارای سیستم کنترل سطح و دمای آب

داشتن خدمات و سرویس های مناسب و سریع

امکان پایش دما و فشار

دستگاه های اتوکلاو به علت دارابودن علاِئم هشدار دهنده برای مواقعی که سیستم از شرایط استریل خارج می شود آنهارا متمایز میکند.

یکی دیگر از مزایای خوب این دستگاه ها دارا بودن درب میکروسوئیچ و شیر اطمینان می باشد که درصورت باز شدن درب یا بالارفتن فشار سیکل شروع نشود.

دارای علائم هشداردهنده در صورت خارج شدن از شرایط استریل و قطع سیکل استریل

 آیا شما اطلاعات خاصی درباره اتوکلاو ایرانی دارید؟ در صورتی که پاسختان خیر است، می توانید این مقاله را تا پایان مطالعه کنید تا هم با نوع اتوکلاو ایرانی آشنا شوید و هم درباره نحوه بررسی کار اتوکلاو آشنا شوید. می توان گفت دغدغه تعداد زیادی از کسانی که خریدار اتوکلاو از نوع ایرانی هستند این تصور را دارند که این نوع اتوکلاو ایرانی از استانداردهای لازم برخوردار نیست و فقط مارک های خارجی اتوکلاو دارای کیفیت بالایی هستند، اما باید بیان کنم کاملا در اشتباه هستید، فناوری ساخت اتوکلاو ایرانی علاوه بر اینکه دارای کیفیت و استانداردهای جهانی عالی است بلکه مزیت این نوع دستگاه این است که دارای قیمت بسیار مناسب نسبت به نوع اتوکلاو خارجی است.

 همانطور که گفتیم کاربرد اتوکلاو ایرانی دندانپزشکی برای استریل کردن ابزار های دندانپزشکی است که عده ای می گویند چرا با استفاده از گرمای خشک و یا اتیلن اکساید و یا روش پلاسما این کار را انجام نمی دهید؟ پاسخ به این سوال همان دلیلی است که سبب می شود تا از اتوکلاو استفاده کنیم. استریل کردن بااین ابزار بسیار دقیق انجام می شود. اتوکلاو ایرانی قابل کنترل بوده و به راحتی انجام می شود. باقی مانده ای ندارد. از همه مهمتر کم ترین آسیب را به ابزارها وارد می کند و این عامل سبب می شود تا طول عمر ابزار های کارتان نیز افزایش یابد. شرکت های زیادی از سرایر دنتیا اقدام به تولید اتوکلاو دندانپزشکی نموده اند و برند های زیادی در بازار وجود دارد. اتوکلاو ایرانی و تکنوگاز در بین برندهای خارجی از کیفیت بالایی برخوردار هستند. خرید اتوکلاو یوروندا و سایر برندها در دنت لند میسر می باشد. در شرکت در بین برندهای ایرانی نیز اتوکلاو آویکو از محبوبیت بالایی برخوردار است.

 اتوکلاو کلاس b استرل سازی به‌طور گسترده‌ای در میکروبیولوژی، پزشکی، پودیاتری، خالکوبی، سوراخ‌کاری بدن، داروهای دامپزشکی، قارچ‌شناسی، عمل جراحی، دندانپزشکی و ساخت پروتز استفاده می‌شوند. آنها بسته به اندازه چیزی که استریل می‌کنند در اندازه و عملکرد متفاوت هستند و گاهی اوقات در صنایع شیمیایی و مواد غذایی قرع نیز نامیده می‌شوند. بارهای معمول شامل ظروف آزمایشگاهی، تجهیزات و زباله، ابزار جراحی و زباله‌های پزشکی است. کاربرد جدید فزاینده ای از اتوکلاوها، عملیات پیش-دفع و استریلیزاسیون مواد زائد مانند زباله‌های بیمارستانی است. این دسته از اتوکلاو کلاس b عمدتاً تحت همان اصول اتوکلاوهای معمولی عمل می‌کنند که قادر به خنثی کردن عوامل بالقوّه عفونی با استفاده از بخار آب در فشار بیش از حد است. نسل جدیدی از مبدل‌ها موجود است که می‌توانند ضایعاتی مانند رسانه‌های کشت، مواد لاستیکی، لباس، پانسمان، دستکش و غیره را بدون داشتن مخزن فشار استریل کنند. این امر به ویژه در مورد اتوکلاو کلاس b موادّی که نمی‌توانند دمای بالای یک اجاق گاز را تحمّل کنند بسیار حائز اهمّیّت است.

 بهترین اتوکلاو بیمارستانی

از لوازم ضروری برای مراکز درمانی میتوان به انواع مختلفی اشاره کرد که وجود آنها در این مراکز یک مزیت به حساب می آید و در بعضی مواقع نبود آنها مشکل بزرگی را بوجود می آورد.یکی از این لوازم که باید در مراکز درمانی وجود داشته باشد دستگاه اتوکلاو بیمارستانی می باشد.

باتوجه به اینکه استفاده مداوم از ابزار های پزشکی باعث آلوده شدن آنها با وسایل میکروبی می شوند پس استفاده برای استریل کردن آنها ضروری میباشد

 یکی ااتوکلاو بیمارستانی ز مهمترین ابزار های مورد نیاز برای مراکز درمانی می باشد. اتوکلاو دستگاهی برای استریل کردن ابزار پزشکی و آزمایشگاهی همراه با بخارآب و فشار زیاد می باشد.

اتوکلاو از دو کلمه auto  و cave  تشکیل شده است. که به معنای خودکار و قفل شونده هستند و درکل به معنای قفل شونده خودکار برای استریل کردن مواد می باشد.اتوکلاو ها انواع مختلفی دارند که یکی از آنها اتوکلاو بیمارستانی می باشد

 اتوکلاو بیمارستانی استرل سازی به‌طور گسترده‌ای در میکروبیولوژی، پزشکی، خالکوبی، سوراخ‌کاری بدن، داروهای دامپزشکی، قارچ‌شناسی، عمل جراحی، دندانپزشکی و ساخت پروتز استفاده می‌شوند. آنها بسته به اندازه چیزی که استریل می‌کنند در اندازه و عملکرد متفاوت هستند و گاهی اوقات در صنایع شیمیایی و مواد غذایی نیز نامیده می‌شوند.

بارهای معمول شامل ظروف آزمایشگاهی، تجهیزات و زباله، ابزار جراحی و زباله‌های پزشکی است. کاربرد جدید فزاینده ای از اتوکلاوها، عملیات پیش-دفع و استریلیزاسیون مواد زائد مانند اتوکلاو بیمارستانی است. این دسته از اتوکلاوها عمدتاً تحت همان اصول اتوکلاوهای معمولی عمل می‌کنند که قادر به خنثی کردن عوامل بالقوّه عفونی با استفاده از بخار آب در فشار بیش از حد است. نسل جدیدی از مبدل‌ها موجود است که می‌توانند اتوکلاو بیمارستانی ضایعاتی مانند رسانه‌های کشت، مواد لاستیکی، لباس، پانسمان، دستکش و غیره را بدون داشتن مخزن فشار استریل کنند. این امر به ویژه در مورد موادّی که نمی‌توانند دمای بالای یک اجاق گاز را تحمّل کنند بسیار حائز اهمّیّت است.

به طور کلی تمام مواد غیر عفونی و عفونی آلوده شده با عوامل بیولوژیک شامل بقایای نمونه‌های محیط کشت تلقیح شده ، پاتوژن‌های رشد کرده ، سلول‌های انسانی ، حیوانی و گیاهی ، مواد آلوده شده به مدفوع انسان یا حیوان ، محصولات خونی انسان و حیوان و ... می‌توانند اتوکلاو ایرانی شوند. موادی مثل داروهای سرطان‌زا ، رادیو ایزوتوپ‌ها ، مواد شیمیایی سمی ، مواد شیمیایی قابل تبخیر یا هر ماده خطرناک دیگری را که ممکن است در اثر حرارت تبخیر شود و انتشار یابد نمی توان اتوکلاو کرد. به طور کلی مواد قابل اشتعال ، واکنش پذیر خورنده ، سمی یا مواد رادیو اکتیو نباید اتوکلاو ایرانی شوند.

وزن ، دما و فشار اتوکلاو ایرانی

اتوکلاوها بر اساس نوع کاری که انجام می‌دهند دارای وزن های مختلفی هـستند. محدوده وزن اتوکلاو رومیزی معمولاً بین 20 تا 60 کیلوگرم متغیر است.

دما و فشار در اتوکلاو مطابق استانداردهای بین‌المللی توسط کارخانه سازنده تنظیم می‌شود. بر اساس استاندارد در دمای 121 درجه سانتیگراد و فشار 1/2 بار ابزارآلات باید حداقل به مدت 15 دقیقه ، تحت فرآیند استریلیزاسیون قرار گیرند و در دمای 134 درجه سانتیگراد و فشار ‌2/1 بار مدت زمان استریلیزاسیون حداقل 3 دقیقه است.

به طور کلی تمام مواد غیر عفونی و عفونی آلوده شده با عوامل بیولوژیک شامل بقایای نمونه‌های محیط کشت تلقیح شده ، پاتوژن‌های رشد کرده ، سلول‌های انسانی ، حیوانی و گیاهی ، مواد آلوده شده به مدفوع انسان یا حیوان ، محصولات خونی انسان و حیوان و ... می‌توانند اتوکلاو ایرانی شوند. موادی مثل داروهای سرطان‌زا ، رادیو ایزوتوپ‌ها ، مواد شیمیایی سمی ، مواد شیمیایی قابل تبخیر یا هر ماده خطرناک دیگری را که ممکن است در اثر حرارت تبخیر شود و انتشار یابد نمی توان اتوکلاو کرد. به طور کلی مواد قابل اشتعال ، واکنش پذیر خورنده ، سمی یا مواد رادیو اکتیو نباید اتوکلاو ایرانی شوند.

وزن ، دما و فشار اتوکلاو ایرانی

اتوکلاوها بر اساس نوع کاری که انجام می‌دهند دارای وزن های مختلفی هـستند. محدوده وزن اتوکلاو رومیزی معمولاً بین 20 تا 60 کیلوگرم متغیر است.

دما و فشار در اتوکلاو مطابق استانداردهای بین‌المللی توسط کارخانه سازنده تنظیم می‌شود. بر اساس استاندارد در دمای 121 درجه سانتیگراد و فشار 1/2 بار ابزارآلات باید حداقل به مدت 15 دقیقه ، تحت فرآیند استریلیزاسیون قرار گیرند و در دمای 134 درجه سانتیگراد و فشار ‌2/1 بار مدت زمان استریلیزاسیون حداقل 3 دقیقه است.

 اگر در آزمایشگاه، مطب دندان‌پزشکی، بیمارستان و اینگونه مکان‌ها مشغول به کار هستید، حتما واژه‌ی اتوکلاو بیمارستانی را شنیده‌اید و ممکن است تجربه‌ی کار با دستگاه اتوکلاو را نیز داشته باشید.

اتوکلاو بیمارستانی تجهیزی است که نه تنها در حوزه پزشکی و آزمایشگاهی، بلکه در صنعت نیز برای سترون‌سازی و آلودگی زدایی مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای استریل کردن مواد و تجهیزات کاربرد دارد.

همچنین گاهی نیاز است زباله‌های عفونی نیز قبل از دفع، ضدعفونی شوند. اتوکلاو کردن زباله‌های عفونی باعث می‌شود تا حین حمل و نقل و دفع، مسئولین جمع آوری زباله در معرض خطر آلودگی کمتری قرار گیرند.

اگر کاربر، تکنسین یا اپراتوری که با دستگاه اتوکلاو بیمارستانی کار می‌کند، مراحل مختلف فرآیند اتوکلاو کردن را درک کند، کارایی و عملکرد بهتری خواهد داشت. به همین دلیل در این مطلب قصد داریم تا شما را با دستگاه اتوکلاو و نحوه‌ی اتوکلاو کردن آشنا کنیم.

اما پیش از هرچیز باید گفت که استریل کردن مطلق مواد یا تجهیزات امکان‌پذیر نیست و کارایی هر فرآیند استریلیزاسیون به ماهیت محصول، میزان و نوع آلودگی بستگی خواهد داشت.

 لوازم و تجهیزاتی که مربوط به مبحث استریلیزاسیون است اتوکلاو کلاس b که در کلاس های مختلف دسته بندی میشود. کلاس هایی که با دندان پزشکی و محیط آن مرتبط است ،اتوکلاو تایپ Bاست که با توجه به نیاز و خواسته ها و امکانات مراکز در اختیار آنها قرار می گیرد. از تفاوت هایی که اتوکلاو های B و Dدارند روش استریل کردن ، ابزارات و امکانات به کار رفته شده در فرایند تولید محصول میباشد. تجهیزاتی که مورد نیاز برای یک دندانپزشک است دارای ویژگی های مختلفی از لحاظ سایز، شکل و فرم ظاهری و ... میباشد که این ابزار و تجهیزات برای استریل شدن باید در یک شرایط خاص قرار گیرد،دلیل استفاده از اتوکلاو کلاس b برای استریل این تجهیزات وجود داشتن پمپ وکیوم در سیستم اتوکلاو کلاس b دندانپزشکی است .این نوع از اتوکلاو به علت داشتن پمپ وکیوم و وجود داشتن خلا در محفظه درونی دستگاه باعث میشود که بخار به تمامی قسمت های داخل چمبر صورت میگیرد به صورتی که بخار به داخل کوچک ترین سوراخ ها و ناحیه هایی دو سطح متصل به هم دارند نفوذ می کند و باعث میشود میکرو ارگانیسم از بین برود.

 اتوکلاو بیمارستانی عموماً توسط فشار تنظیم می‌شوند. به عنوان مثال در بخار خالص (درجه اشباع 0/8 تا 1) با فشار 2 بار ، دمای بخار باید 134 درجه سانتی گراد باشد. پمپ خلاء در آغاز مراحل استریلیزاسیون با ایجاد مکش ، هوای داخل محفظه را تخلیه کرده ، سپس بخار وارد دستگاه می‌شود. استریل کردن وسایلی که از مواد متخلخل ساخته شده اند مثل منسوجات و ابزار بسته بندی شده که هوا در آن محبوس می‌شود ، در مقایسه با سایر وسایل بسیار دشوار است. در زمان تخلیه ، هوای داخل محفظه اتوکلاو بیمارستانی  بسته‌ها به بیرون کشیده شده و عموماً هر چه زمان مکش بیشتر باشد ، جایگزین شدن بخار مؤثرتر خواهد بود. متناسب با افزایش فشار منفی داخل محفظه ، خارج سازی هوا دشوارتر می‌شود ؛ به همین دلیل دستگاه‌های اتوکلاو بیمارستانی خودکار امکان کاهش فشار (تخلیه) و وارد ساختن بخار را در چند مرحله فراهم می‌سازند. در این روش بخار به طور متناوب جایگزین هوا شده و راندمان بالاتری نسبت به تخلیه تنها دارد.

  اتوکلاو توسط فردی  به نام چالز چمبرلند اختراع شده است. در آن زمان پزشکان به استریل کننده ای نیاز داشتند که قابل اعتماد و مطمئن باشد. اتوکلاو کلاس b مزایای بسیاری دارد که خیلی زود بر همگان آشکار شد.ورد مدت زمان کوتاهی به یکی از لوازم ضروری کلینک ها و بیمارستان ها تبدیل گردید.

اتوکلاو برای استریل نمودن  تجهیزات جراحی، تجهیزات آزمایشگاهی، و همچنین امور مربوط به داروسازی و .. مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه این قابلیت را دارد که  جامدات، مایعات و همچنین  تجهیزات مختلف در شکل ها  و اندازه های گوناگون را استریل کند. اتوکلاوها در حجم، شکل و کاربرد با یکدیگر تفاوت دارند. ساده ترین نوع اتوکلاو کلاس b میتوان گفت شبیه به زودپز خانگی است.

اتوکلاو کلاس b، وسیله ای است که با استفاده از بخاری که اشباع شده است و فشار بخار هر نوع میکروب را از بین می برد.این نوع دستگاه بوسیله گرمای مرطوب کار می کند و همین نوع گرما باعث می شود میکرو ارگانیسم ها مخصوصا مواردی مانند آندوسپورها را که معمولا تحمل بالایی در برابر گرما دارند با بخار گرم از بین بروند.وقتی موادی که داخل دستگاه وجود دارد در دمایی بالاتر از نقطه جوش قرار می گیرند هر نوع میکروب و ویروسی کاملا از بین خواهد رفت.

نقطه جوش (فشار بخار برابر با جو پیرامون است) آب بسته به فشار محیط اطراف متفاوت است. به عنوان مثال ، آب در نقطه ای از 100 درجه سانتی گراد در سطح دریا (فشار بالاتر) ، اما در 93.4 درجه سانتی گراد در ارتفاع 905 متر (فشار کم) می جوشد. بنابراین ، در یک دستگاه محصور ، اگر فشار را بالا ببریم ، دمای جوش آب نیز افزایش می یابد.

 اتوكلاو ایرانی دستگاهي است كه براي سترون سازي به كار مي رود.

سترونسازي به معناي نابودي يا حذف همة اشكال حيات)ميكروبي شامل اسپورها(در مواد غيرمتحرک از طريق روشهاي فيزيكي، شيميايي يا با استفاده از بخار است.کلمة sterilizer برگرفته از واژة لاتين به معناي فاقد ميوه و بار است. تأكيد اين فصل صرفاً روي اتوكلاوایرانی است که به طور گسترده در مراكز عمومي بهداشت، آزمايشگاههاي باليني و تحقيقاتي استفاده مي شوند. اين دستگاه همچنين به نام استريل كننده شناخته

شده است. استريليزاسيون بايد به عنوان گروهي از فرآيندهاي مرتبط بسيار مهم براي انجام خدمات بهداشتي)استريليزاسيون مواد در اتوکلاو ایرانی محيط كشت و دستگاه ها( مطابق با شرايط سخت گندزدايي درنظر گرفته شود. فرآيندهاي دستيابي به شرايط استريل در مواد غيرمتحرک به ترتيب زير است :

تمیز کردن – آلودگی زدایی – بررسی و نظارت – استریلازیون – تحویل مواد و لوازم – ذخیره سازی -آماده سازی

 موارد استفاده از اتوکلاو بیمارستانی

اتوكلاو بیمارستانی براي حذف مطمئن 1 ميكرو ارگانيسم هايي كه روي اشياي مورد استفاده در فعاليتهاي تشخيصي، درماني يا مراقبتي در مؤسسات بهداشتي)بيمارستانها، آزمايشگاهها( وجود دارند طراحي شده است. از اتوكلا و به طور گسترده در صنايع موادغذايي و دارويي استفاده مي شود

و در آزمايشگاه، مواد و تجهیزات آزمایشگاهی با اهداف زير استريل مي گردند:

1. براي تهية مواد مورد استفاده جهت كشت باكتري شناسي لوله هاي آزمايش، پي پت، ظروف محيط كشت و غيره و به منظور اجتناب از آلودگي آنها.

2. براي تهية وسايل مورد استفاده در نمونه گيري)همه بايد در شرايط استريل باشند:سوزن ها، لوله ها، ظروف .

3. براي سترون نمودن لوازم آلوده.

اتوكلاو بیمارستانی در اندازه هاي مختلف در دسترس هستند. كوچكترين آنها، نوع روميزي و بزرگترين آنها دستگاههاي پيچيده اي هستند كه براي بهره برداري نيازمند مراحل پيش از نصب مي باشند. حجم اتاقك سترونسازي به عنوان مرجع درنظر گرفته شده و اندازه گيري اتوكلاو با واحد دسي مترمكعب و يا ليتر سنجيده ميشود. براساس نحوه كنترل عملكرد اتوكلاوها ، مدلهاي دستي، نيمه خودكار و يا تمام خودكار وجوددارند.

 همانطور که پیشتر گفتیم، این اتوکلاو ایرانی به منظور استریل کردن مواد و ابزار موجود در مراکز بهداشتی و درمانی می باشد. اتوکلاو، شکل های مختلف باکتری ها، ویروس ها، انگل ها، قارچ ها و اسپورها را از بین میبرد. اساس کار آن، افزایش دما و تنظیم فشار است که دمای آن با بخار کردن آب حاصل میشود؛ فشار این دستگاه نیز اغلب در 1 اتمسفر تنظیم میشود. در نتیجهٔ این دما و فشار، میتوان آلودگی ها را از سطح مواد زدود. اما خوب است بدانیم همه مواد به این روش استریل نمیشوند چرا که برخی از آنها نمیتوانند دمای بالا را تحمل کنند؛ البته در اینگونه موارد میتوان از روشهای دیگری بهره برد.

ممکن است برای اطمینان از صحت عملکرد دستگاه اتوکلاو ایرانی و استریلیزاسیون از روش های زیر استفاده شود:

اندیکاتور بیولوژیکی و میکروبی (به منظور کنترل بار)

تست PCD و تست BOWIE-DICK (به منظورکنترل تجهیزات)

اندیکاتور شیمیایی بخار (به منظورکنترل پک های بیمارستانی)

نکته دیگری که که در مورد این دستگاه حائز اهمیت است، تاثیر منفی هوا در کارکرد اتوکلاو ایرانی است چراکه هوا، منجر به افزایش زمان مورد نیاز برای استریلیزه کردن میشود؛ از این رو سیستم دستگاه، هوا را تاحد ممکن از آن خارج میکند.

 اتوکلاو ها 2 نوع اصلی دارند که به قرار زیر است:

صفحه اتوکلاو بیمارستانی در رو به رو : این اتوکلاو ها به شکل جعبه هستند و آب را به بخار تبدیل می کنند. این اتوکلاوها توسط اپراتورهای با تجربه و در اغلب آزمایشگاه ها و نیز بیمارستان ها مورد استفاده قرار می گیرند. اپراتور میتواند دما و طول مدت استریلیزاسیون را تنظیم کند.

صفحه اتوکلاو در بالا : این مدل نیز همچون اتوکلاو قبلی است که باید توسط افراد با تجربه در این امر استفاده شده و دما و فشار آن به طور مداوم کنترل گردد. این نوع اتوکلاوها، به منبع حرارت خارجی نیاز دارند، از این رو ممکن است خطرناک باشند پس در استفاده از این دستگاه اتوکلاو بیمارستانی دقت لازم را داشته باشید.

اتوکلاو ها با توجه به نوع وسایل استفاده شده در آنها، به 3 کلاس N، S، B  تقسیم بندی میشوند :

اتوکلاو کلاس N

این نوع از اتوکلاو قادر به  ضد عفونی کردن مواد پوشش دار نمی باشد و بر اساس استاندار هایش، فقط مواد و وسایل بدون پوشش و نیز بدون حفره را استریل میکند.

اتوکلاو کلاس S

تجهیزاتی که در اتوکلاو بیمارستانی ها ضد غفونی می شوند، توسط کارخانه تولید کننده ی این دستگاه تعیین می شود. این تجهیزات به طور کلی شامل ابزارآلات جامد با پوشش و یا فاقد پوشش ، ابزارهایی که دارای حفره هستند و به شکل حرف B می باشد و سایر تجهیزاتی که کارخانه تعیین می شکند، می باشند.

اتوکلاو کلاس B

این اتوکلاو از دو نوع قبلی پرکاربرد تر است و قادر به استرلیزاسیون انواع مختلفی از وسایل جامد(پوشش دار و بدون پوشش)، وسایل نساجی، وسایل حفره دار نوع A  و نوعB   میباشد. وکیوم این کلاس، از کلاس S  قدرتمند تر بوده و توانایی ایجاد حدودا 0.9- بار خلأ را دارد. بیشترین کاربر این نوع اتوکلاو ها در دندانپزشکی می باشد.

 همانطور که پیشتر گفتیم، این اتوکلاو کلاس b به منظور استریل کردن مواد و ابزار موجود در مراکز بهداشتی و درمانی می باشد. اتوکلاو، شکل های مختلف باکتری ها، ویروس ها، انگل ها، قارچ ها و اسپورها را از بین میبرد. اساس کار آن، افزایش دما و تنظیم فشار است که دمای آن با بخار کردن آب حاصل میشود؛ فشار این دستگاه نیز اغلب در 1 اتمسفر تنظیم میشود. در نتیجهٔ این دما و فشار، میتوان آلودگی ها را از سطح مواد زدود. اما خوب است بدانیم همه مواد به این روش استریل نمیشوند چرا که برخی از اتوکلاو کلاس b نمیتوانند دمای بالا را تحمل کنند؛ البته در اینگونه موارد میتوان از روشهای دیگری بهره برد.

ممکن است برای اطمینان از صحت عملکرد دستگاه و استریلیزاسیون از روش های زیر استفاده شود:

اندیکاتور بیولوژیکی و میکروبی (به منظور کنترل بار)

تست PCD و تست BOWIE-DICK (به منظورکنترل تجهیزات)

اندیکاتور شیمیایی بخار (به منظورکنترل پک های بیمارستانی)

نکته دیگری که که در مورد اتوکلاو کلاس b حائز اهمیت است، تاثیر منفی هوا در کارکرد آن است چراکه هوا، منجر به افزایش زمان مورد نیاز برای استریلیزه کردن میشود؛ از این رو سیستم دستگاه، هوا را تاحد ممکن از آن خارج میکند.

 همانطور که پیشتر گفتیم، اتوکلاو ایرانی به منظور استریل کردن مواد و ابزار موجود در مراکز بهداشتی و درمانی می باشد. اتوکلاو، شکل های مختلف باکتری ها، ویروس ها، انگل ها، قارچ ها و اسپورها را از بین میبرد. اساس کار آن، افزایش دما و تنظیم فشار است که دمای آن با بخار کردن آب حاصل میشود؛ فشار این دستگاه نیز اغلب در 1 اتمسفر تنظیم میشود. در نتیجهٔ این دما و فشار، میتوان آلودگی ها را از سطح مواد زدود. اما خوب است بدانیم همه مواد به این روش استریل نمیشوند چرا که برخی از آنها نمیتوانند دمای بالا را تحمل کنند؛ البته در اینگونه موارد میتوان از روشهای دیگری بهره برد.

ممکن است برای اطمینان از صحت عملکرد اتوکلاو ایرانی و استریلیزاسیون از روش های زیر استفاده شود:

اندیکاتور بیولوژیکی و میکروبی (به منظور کنترل بار)

تست PCD و تست BOWIE-DICK (به منظورکنترل تجهیزات)

اندیکاتور شیمیایی بخار (به منظورکنترل پک های بیمارستانی)

نکته دیگری که که در مورد اتوکلاو ایرانی حائز اهمیت است، تاثیر منفی هوا در کارکرد آن است چراکه هوا، منجر به افزایش زمان مورد نیاز برای استریلیزه کردن میشود؛ از این رو سیستم دستگاه، هوا را تاحد ممکن از آن خارج